Gmina Łubnice to malownicze miejsce położone na obszarze 84 km², gdzie mieszka około 4091 osób. Obszar ten stanowi mieszankę pól nadwiślańskich oraz licznych rozlewisk wodnych, ukształtowanych przez rzeki takie jak Wisła, Kanał Strumień i Wschodnia. Składa się z 19 sołectw: Beszowa, Borki, Budziska, Czarzyzna, Gace Słupieckie, Góra, Grabowa, Łubnice, Łyczba, Orzelec Duży, Orzelec Mały, Przeczów, Rejterówka, Słupiec, Szczebrzusz, Wilkowa, Wolica, Zalesie oraz Zofiówka.
Gmina Łubnice używa symbolu o kształcie herbu, w którego tarczy na złotym tle znajduje się srebrna majuskuła “Ł” – inicjał nazwy gminy. Nazwa gminy Łubnice pochodzi od słowa łub, który dawniej oznaczał korę, drzewo darte z lipy bądź dębiny. Osadnictwo na obszarach dzisiejszej gminy Łubnice sięga co najmniej XIV wieku, kiedy te tereny zaczęły być zamieszkiwane przez pierwszych osadników. Potwierdzenie tej długiej historii osadnictwa można znaleźć w historycznych dokumentach datowanych na 1328 rok, gdzie wspomina się m.in. o istnieniu parafii klasztornej w Beszowej oraz o drewnianym kościele. Pierwszym znanym właścicielem tych terenów w XIV wieku był Stasz Kmiotko vel. Kumotko – postać, która zapisała się w historii jako pierwszy dziedzic tych ziem. Kolejnym właścicielem został Piotr Bogoria, dziedzic Rytwian, który był członkiem szlachty dziedzicznej posiadającej te obszary. W 1525 roku, w wyniku koligacji rodzinnych i strategicznych małżeństw, majątki Rytwian i Łubnic połączyły się tworząc tzw. dobra staszowskie. W 1643 roku dobra staszowskie zostały podzielone na klucze, a jednym z nich stały się Łubnice.
Wiek XVII był niewątpliwie kluczowym okresem w historii gminy Łubnice. Po niszczycielskim okresie potopu szwedzkiego, kiedy to zamek w Rytwianach uległ zniszczeniu, rozpoczęto przenosiny siedziby dóbr Lubomirskich do Łubnic. To właśnie w tym czasie przystąpiono do budowy zespołu pałacowo-parkowego, który niestety nie przetrwał do naszych czasów. Park, który znajduje się współcześnie, na południe od pałacu z zachowanym historycznym drzewostanem, stanowi obecnie jedyny ślad po historycznym zespole pałacowo-parkowym, wzniesionym około 1688 roku dla Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Pałac był znakiem najwyższego przepychu i elegancji, co przyczyniło się do rozkwitu gminy i przyciągnięcia wielu znakomitych gości. Największą świetność pałac osiągnął za czasów Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej, która przejęła obiekt po swoim ojcu. To pod jej rządami pałac zachwycał nie tylko swoją architekturą, ale także ogrodami, które były miejscem spotkań i wydarzeń towarzyskich. Pałac nie przetrwał do naszych czasów, zachowały się jedynie resztki fundamentów oraz park “Lipiny”. Wokół rosną pamiętające czasy świetności pałacu drzewa, m.in. potężna lipa o obwodzie pnia ponad 6 m.
W 2021 r. gmina Łubnice postanowiła oddać hołd przeszłości, realizując projekt “Rewaloryzacja zabytkowego parku Lipiny”. Prace rewaloryzacyjne pozwoliły przywrócić terenowi część dawnego blasku. Z inicjatywy gminy odrestaurowano park – oczyszczono miejsce po pałacu, odkopano i odsłonięto jego fundamenty i zadbano o ich zabezpieczenie. Zrekonstruowano założenia ogrodowe, ożywiono dawne parkowe aleje, wprowadzając nową kompozycję przestrzenną, nawiązującą do geometrycznych ogrodów włoskich. Zainstalowano elementy małej architektury parkowej, zbudowano sieć oświetlenie terenu. Dawny budynek po GS “SCH” został przebudowany i zmieniony na budynek centrum informacji turystycznej, izbę pamięci regionalnej o osobach związanych w przeszłości z Łubnicami. Brak środków na odbudowę pałacu, nie przeszkodził w działaniach ukierunkowanych na zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego.
Najcenniejszym zabytkiem gminy Łubnice bez wątpienia jest gotycki kościół parafialny w Beszowej, któremu patronują św. Piotr i Paweł wraz z drewnianą dzwonnicą z przełomu XVII i XVIII wieku, a także z dzwonem odlanym w 1421 roku. Ten wyjątkowy kompleks sakralny posiada bogatą historię i architekturę, która przyciąga wielu miłośników sztuki i historii. Wnętrze kościoła w Beszowej utrzymane jest w barokowym stylu. Podziwiać w nim można aż jedenaście ołtarzy z XVII i XVIII wieku. Fundacja tego kościoła sięga 1407 roku, kiedy to arcybiskup poznański i późniejszy prymas, Wojciech Jastrzębiec, zdecydował się wybudować tę świątynię. Po jego śmierci w 1436 roku prawdopodobnie został on pochowany w podziemiach kościoła, co daje temu miejscu dodatkowego znaczenia historycznego. W pierwszej połowie XV wieku kościół przekazano Ojco, Paulinom, co jeszcze bardziej wzbogaciło jego znaczenie jako miejsca kultu religijnego i duchowego. Paulini gospodarowali tu do momentu kasacji konwentu w 1818 roku, po czym cały majątek ruchomy przeniesiono na Jasną Górę. Gotycka architektura kościoła w Beszowej, wraz z drewnianą dzwonnicą i dzwonem z XV wieku, stanowi niezwykle cenny zabytek kultury materialnej. Jest to nie tylko miejsce modlitwy i celebracji liturgicznych, ale również świadek wielowiekowej historii, która kryje się w jego murach i wnętrzu. W tym miejscu warto również wspomnieć o mogile powstańców styczniowych na cmentarzu w Beszowej. Zbiorowa mogiła powstańców styczniowych – 72 żołnierzy poległych w czasie bitwy pod Komorowem w czerwcu 1863 roku. Ufundowany w 1976 r. środkami parafii w Beszowej pomnik opatrzono słowami “Wolność – Równość – Niepodległość”.
Na terenie gminy Łubnice znajdują się również inne ciekawe obiekty sakralne do których zaliczają się kościół św. Jana Chrzciciela w Zofiówce, siedziba Zakonu Najświętszej Trójcy w Budziskach oraz kaplica Matki Bożej Częstochowskiej. Stanowią one ważne punkty w topografii duchowej gminy Łubnice.
W pobliskiej miejscowości Zofiówka możemy zobaczyć murowany kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Kościół zbudowany został w latach 1939-1952 wg projektu Wacława Borowieckiego. Nad głównym wejściem znajduje się duża, okrągła rozeta a ściany boczne uformowane są w cztery półkoliste absydy z wąskimi, podłużnymi okienkami na każdej z nich. Murowany i otynkowany szczyt składa się jednak z prostokątnych geometrycznych płaszczyzn. Na dachu kościoła wznosi się walcowata sygnaturka z latarnią.
Z kolei w Budziskach, znajdziemy dwa inne interesujące obiekty sakralne. Pierwszy z nich to siedziba Zakonu Najświętszej Trójcy (Trynitarzy). Zakon został założony pod koniec XII wieku w celu wykupywania jeńców chrześcijańskich z niewoli muzułmańskiej. Król Jan III Sobieski sprowadził trynitarzy do Rzeczypospolitej, a w okresie ich największego rozkwitu mieli w Polsce 30 klasztorów. Ostatniego jeńca wykupiono za panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w Konstantynopolu. W 1907 roku zakon zakończył swoją działalność w Polsce. Do jego reaktywacji znacząco przyczynił się ojciec Jerzy Kępiński z Budzisk, który w 1986 roku wzniósł dom zakonny na nieruchomości przejętej po swoich rodzicach. Obecnie Trynitarze nie zajmują się już wykupywaniem jeńców ale m.in pomagają wyzwolić się osobom uzależnionym od narkotyków czy alkoholu, a także innym potrzebującym. Prowadzą też gospodarstwo ekologiczne, a odwiedzający to miejsce mogą się tam wybrać na rekolekcje i wypoczynek.
Drugim ciekawym miejscem w Budziskach jest kaplica pw. Matki Bożej Częstochowskiej, która pierwotnie miała być kościołem parafialnym. Kaplica swoim kształtem przypomina kielich lub ręce wyciągnięte do nieba. Przed nią stoi mniejsza starsza kapliczka, o zielonych ścianach i czerwonym daszku z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej w środku.
Ziemia łubnicka, podobnie jak wiele innych regionów, nie uniknęła tragizmu wynikającego z działań wojennych. W czasie II wojny światowej obszar ten był świadkiem zniszczeń na wielką skalę, które pozostawiły trwałe piętno na krajobrazie oraz kulturze tego miejsca. Wspomniany wyżej Pałac w Łubnicach przetrwał wiele trudnych czasów, w tym pierwszą wojnę światową i brutalną okupację niemiecką. Swój tragiczny koniec miał jednak w 1944 roku, gdy wkroczyli sowieci i wysadzili obiekt w powietrze. Kamienie, które niegdyś formowały Pałac, stały się fundamentem dla powstającej w 1945 r. nowej drogi. Szczególnie tragicznym epizodem było również zniszczenie pierwszego murowanego kościoła w Beszowej – kaplicy Aniołów Stróżów. Bomba lotnicza spowodowała zniszczenie tego pięknego zabytku sakralnego, który do dzisiaj pozostaje w ruinie, przypominając mieszkańcom i odwiedzającym o okrucieństwach wojny i jej destrukcyjnych skutkach.
Gmina Łubnice to miejsce pełne naturalnego piękna i bogactw przyrodniczych, które przyciąga miłośników spokoju, ciszy oraz kontaktu z otaczającym światem naturalnym. To również doskonałe tereny dla amatorów turystyki rowerowej oraz pieszych wędrówek. Ponadto bliskość rzek i rozlewisk wodnych zapewnia doskonałe warunki dla wędkarzy. Główne atuty tego obszaru to czyste powietrze, piękne krajobrazy, oraz malownicze pola nadwiślańskie, z licznymi rozlewiskami wodnymi bogatymi w różnorodne gatunki ryb. Jeziora o łącznej powierzchni 3 hektarów zapewniają doskonałe warunki np. do pływania kajakami, korzystania z rowerów wodnych oraz wędkowania. Są one połączone z kanałem “Strumień”, który jest jednym z dopływów rzeki Wisły, co dodaje uroku i różnorodności krajobrazowi. W Budziskach znajduje się zbiornik wodny znany jako Żwirownia, który obecnie jest w użyczeniu Ochotniczej Straży Pożarnej w Budziskach. To idylliczne miejsce, które oferuje doskonałą okazję do zrobienia magicznych fotografii wschodu słońca, tworząc niezapomniane pejzaże.
Bujna roślinność i urozmaicony drzewostan dodają uroku tym terenom, tworząc unikalny ekosystem, który jest domem dla wielu gatunków flory i fauny. Obszar lasów jest bogaty w grzyby, inne owoce runa leśnego oraz dziką zwierzynę, zajmując 14% ogólnej powierzchni gminy. To idealne miejsce dla miłośników natury i aktywności na świeżym powietrzu, którzy pragną odpocząć od miejskiego zgiełku i cieszyć się z bliższym kontaktem z otaczającym je środowiskiem naturalnym.
Gmina Łubnice to nie tylko piękne krajobrazy i zabytki, ale również działania kulturalne podejmowane przez Centrum Kultury w Łubnicach i Koła Gospodyń Wiejskich. Centrum Kultury w Łubnicach odgrywa kluczową rolę jako inicjator i organizator większości imprez kulturalnych i artystycznych. Poprzez różnorodne wydarzenia, koncerty, wystawy, spektakle teatralne i inne aktywności kulturalne, ośrodek kultury wspiera i promuje lokalnych artystów oraz twórców, a także integruje społeczność lokalną poprzez sztukę i kulturę. Dodatkowo oferuje mieszkańcom gminy Łubnice możliwość udziału w zajęciach z nauki gry na instrumentach muzycznych oraz nauki tańca towarzyskiego i nowoczesnego. Z kolei miejscowe Koła Gospodyń Wiejskich kultywują lokalne tradycje, rozwijają talenty, a prowadząc warsztaty kulinarne czy rękodzielnicze tworzą dla mieszkańców przestrzeń do spotkań i inspiracji.
Podsumowując, gmina Łubnice to miejsce, które serdecznie zaprasza turystów do odkrycia swoich uroków i sekretów. To malowniczy obszar, pełen historii, tradycji, uroku przyrody oraz gościnności mieszkańców. Odwiedzając gminę Łubnice, turyści mają okazję nie tylko podziwiać zabytki, ale także posmakować lokalnej kuchni, poznać historię oraz tradycję tego obszaru. Spacerując po malowniczych nadwiślańskich krajobrazach, zwiedzając zabytkowe obiekty i poznając lokalną kulturę, można zagłębić się w dziedzictwo tej ziemi.
Urząd Gminy w Łubnicach
Łubnice 66A, 28-232 Łubnice
Telefon: +48 15 865 92 20
Faks: +48 15 865 92 36
E-mail: sekretariat@lubnice.eu
Strona internetowa: www.lubnice.eu
EPUAP: /b0ql6kp35f/skrytka
TERYT: 2612022
Wójt gminy Łubnice: Anna Grajko
Godziny urzędowania:
poniedziałek – piątek: 7:00 – 15:00
ZOBACZ RÓWNIEŻ:
Bardzo fajne mini-kompendium wiedzy o Łubnicach.