sobota, 14 grudnia, 2024
ul. Ruszczańska 27, 28-230 Połaniec
tel. / fax 15 8650 216
e-mail: biuro@dorzeczewisly.pl
pon. śr. czw. pt. 7:00 – 15:00, wt. 8:00 – 16:00

Interwencja LEADER 2023-2027

LEADER posiada długą historię, a przez ponad 30 lat istnienia znacznie się zmienił. Początkowo wprowadzono go w 1991 roku jako pilotażową inicjatywę, która od tego czasu rozwinęła się i stała głównym podejściem metodologicznym w bieżącym okresie programowania. Podejście LEADER powstało w odpowiedzi na niezdolność tradycyjnej, odgórnej polityki do rozwiązywania problemów trapiących liczne obszary wiejskie Europy.

Jest to metodologia rozwoju lokalnego, która w Polsce jest stosowana od 2004 r., w celu angażowania graczy lokalnych w tworzenie i dostarczanie strategii, podejmowanie decyzji oraz alokację zasobów na rzecz rozwoju poszczególnych obszarów wiejskich. Nazwa, wbrew pozorom, nie pochodzi od słowa „leader” (ang. lider), choć w swej ideologii ma dużo wspólnego z tym określeniem.

Kluczowe cechy podejścia LEADER:

  1. ODDOLNOŚĆ (szeroki udział społeczności lokalnej w tworzeniu i realizacji strategii).
  2. TERYTORIALNOŚĆ (lokalna strategia rozwoju przygotowana dla danego, spójnego obszaru).
  3. ZINTEGROWANIE (łączenie różnych dziedzin gospodarki, współpraca różnych grup interesu).
  4. PARTNERSTWO (lokalna grupa działania jako lokalne partnerstwo, w którym uczestniczą różne podmioty z sektora publicznego, społecznego i gospodarczego).
  5. INNOWACYJNOŚĆ (w skali lokalnej).
  6. DECENTRALIZACJA (zarządzania i finansowania).
  7. SIECIOWANIE I WSPÓŁPRACA (wymiana doświadczeń i rozpowszechnianie dobrych praktyk).

Ważnym zagadnieniem odnoszącym się do LGD jest jej WIARYGODNOŚĆ, która budowana jest przez stosowanie niedyskryminujących procedur oraz skuteczne unikanie konfliktu interesów. LGD podejmuje decyzje o finansowaniu różnych projektów. Rola LGD powinna być rozumiana jako rola: lokalnego lidera, animatora, doradcy lokalnej społeczności.

Założenia ogólne interwencji LEADER:

  • Podstawa prawna:  Art. 77 ust. 1 lit b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013.
  • Cel szczegółowy WPR: Wspieranie zatrudnienia, wzrostu, włączenia społecznego i rozwoju lokalnego na obszarach wiejskich, w tym biogospodarki i zrównoważonego leśnictwa.
  • Mechanizm wdrażania interwencji: Wdrożenie interwencji LEADER będzie polegało na realizacji wybranych LSR przez LGD na obszarach wiejskich, bowiem ważny jest lokalny i zintegrowany charakter instrumentu; zorientowanie na obszary wiejskie oraz umożliwienie LGD dostatecznej swobody w określaniu lokalnych interdyscyplinarnych priorytetów rozwojowych W ramach wdrożenia interwencji LEADER przyjęto 2 komponenty: 1. Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju, w tym: projekty grantowe i operacje własne LGD oraz projekty partnerskie (Wdrażanie LSR), 2. Zarządzanie lokalnymi strategiami rozwoju i animacja (Zarządzanie LSR).

System wdrażania interwencji LEADER:

  1. Instytucją zarządzającą (IZ) PS WPR jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
  2. Agencja płatnicza jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która deleguje część zadań do podmiotów wdrażających.
  3. Podmioty wdrażające to właściwe terytorialnie dla LGD samorządy województw.
  4. LGD natomiast realizują zadania określone w rozporządzeniu 2021/1060 tj. w szczególności:
    a) opracowują i wdrażają LSR, w tym animują społeczność lokalną,
    b) opracowują kryteria wyboru i procedurę wyboru operacji (oraz grantobiorców),
    c) przygotowują i prowadzą nabory wniosków,
    d) wybierają operacje do finansowania (spośród operacji zgodnych z LSR)
    oraz ustalają maksymalną kwotę wsparcia, a następnie przedkładają wnioski
    o przyznanie pomocy do ostatecznej kwalifikowalności do podmiotów
    wdrażających,
    e) monitorują realizację LSR,
    f) prowadzą ewaluacje LSR.

Zasięg terytorialny wdrażania interwencji LEADER:

LSR współfinansowana z EFRROW będzie realizowana na obszarze wiejskim, zamieszkanym przez minimum 30 tys. mieszkańców, obejmującym obszar co najmniej 2 gminy położone na obszarze wiejskim, przy czym jeżeli LSR na danym obszarze została wybrana w okresie 2014-2020 natomiast liczba ludności spadła poniżej 30 tys. mieszkańców, to ww. warunek uważa się za spełniony.

Cel interwencji LEADER/Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS):

Budowanie lokalnej tożsamości bazującej na aktywizacji społecznej i przy wykorzystaniu miejscowych zasobów w sposób zapewniający najlepsze zaspokojenie potrzeb społeczności wiejskich, w tym poprzez wykorzystanie wiedzy, innowacji i rozwiązań cyfrowych.

Beneficjenci interwencji LEADER:

  1. Wdrażanie LSR:
    a) Beneficjenci I stopnia:
    – osoby fizyczne, w tym ubezpieczone w KRUS lub wykonujące działalność gospodarczą,
    – osoby prawne w tym organizacje pozarządowe, jednostki nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy nadają zdolność do wykonywania czynności prawnych (np. stowarzyszenia zwykłe), JSFP, MŚP,
    – LGD, w tym w szczególności w ramach projektów grantowych, operacji własnych.
    b) Beneficjenci II stopnia:
    – grantobiorcy w projektach grantowych LGD.
  2. Zarządzanie LSR:
    – LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji.

Zakres wsparcia interwencji LEADER:

  1.  Rozwój przedsiębiorczości, w tym rozwój biogospodarki lub zielonej gospodarki w szczególności:
    a) podejmowanie pozarolniczej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne (do 150 tys. zł),
    b) rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej (do 500 tys. zł),
    c) rozwijanie przedsiębiorstw społecznych (do 500 tys. zł).
  2. Rozwój pozarolniczych funkcji gospodarstw rolnych w szczególności w zakresie (do 150 tys. zł):
    a) gospodarstw agroturystycznych,
    b) zagród edukacyjnych,
    c) gospodarstw opiekuńczych.
  3. Rozwój współpracy w ramach krótkich łańcuchów żywnościowych (do 350 tys. zł).
  4. Poprawa dostępu do usług dla lokalnych społeczności, z wyłączeniem inwestycji produkcyjnych oraz operacji w zakresach wymienionych punktach 1 – 2 (do 500 tys. zł).
  5. Przygotowanie koncepcji inteligentnej wsi (4 tys. zł).
  6. Poprawa dostępu do małej infrastruktury publicznej (do 500 tys. zł).
  7. Kształtowanie świadomości obywatelskiej o znaczeniu zrównoważonego rolnictwa, gospodarki rolno-spożywczej, zielonej gospodarki, biogospodarki oraz ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego polskiej wsi, a także wzmacnianie programów edukacji liderów życia publicznego i społecznego (do 500 tys. zł).
  8. Włączenie społeczne osób w niekorzystnej sytuacji (do 500 tys. zł).

Wysokość wsparcia interwencji LEADER z komponentu „Wdrażanie LSR”:

Wsparcie udzielane jest w formie dotacji w postaci ryczałtu* w zakresie:

  1. podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne oraz rozwoju pozarolniczych funkcji gospodarstw rolnych do wysokości 150 tys. zł,
  2. rozwoju współpracy w ramach krótkich łańcuchów żywnościowych do wysokości 350 tys. zł,
  3. projektów grantowych do wysokości 500 tys. zł, przy czym wysokość pojedynczego grantu:
    a) na sfinansowanie przygotowania jednej koncepcji inteligentnej wsi wynosi 4 tys. zł,
    b) na przygotowanie projektu partnerskiego:
    ▪ do 50 tys. zł w przypadku partnerstwa z podmiotem z obszaru innej LSR w kraju,
    ▪ do 150 tys. zł – w przypadku partnerstwa z podmiotem z obszaru innej LSR z innego kraju,
    ▪ w pozostałych zakresach zadań objętych grantami – ustalana będzie na bazie projektu budżetu (art. 83 ust. 1 lit. c oraz ust. 2 lit. b); maksymalna kwota zostanie określona w oparciu o dane historyczne.
  4. w pozostałych przypadkach Wdrażania LSR (w tym na operacje własne) wsparcie
    będzie miało formę dotacji w postaci refundacji kosztów kwalifikowalnych
    do wysokości 500 tys. zł.

Wykluczenia z interwencji LEADER:

  1. Z pomocy wykluczone są operacje:
    a) obejmujące budowę lub modernizację dróg, targowisk, sieci wodno-kanalizacyjnych, przydomowych oczyszczalni ścieków,
    b) dotyczące świadczenia usług dla rolnictwa.
  2. Działalność gospodarcza powinna być wspierana jedynie w zakresie, w jakim jest to zgodne z celami tematycznymi wskazanymi w LSR.
  3. Maksymalny udział środków PS współfinansujących LSR przeznaczonych na finansowanie operacji realizowanych przez jednostki sektora finansów publicznych nie przekracza równowartości 40% wszystkich środków współfinansujących daną LSR (od szerokiej podstawy, bo wchodzą w nią także środki polityki spójności). Nie dotyczy operacji wdrażających koncepcje Smart Village.

Kwalifikowalność w interwencji LEADER:

  1.  Warunki kwalifikowalności operacji uzależnione są od:
    • komponentu interwencji (Wdrażanie LSR albo Zarzadzanie LSR),
    • rodzaju operacji (klasyczna operacja, projekt w partnerstwie, operacja własna albo projekt grantowy),
    • zakresu wsparcia.
  2. Ponadto wymagane jest:
    • powiązanie wnioskodawcy z obszarem objętym LSR,
    • zgodność operacji z LSR:
    o weryfikowana poprzez osiągnięcie zakładanych wskaźników (w przypadku projektów współpracy międzyterytorialnej i międzynarodowej – zgodność z LSR wszystkich LGD objętych projektem), o rozumiana jako bezpośredni wpływ na realizację konkretnego przedsięwzięcia,
    • legalność – zgodność projektu operacji z przepisami prawa.
  3. Koszty kwalifikowalne:
    1) Wdrażanie LSR:
    • Koszty niezbędne do realizacji operacji obejmujące m.in. koszty inwestycji, zakupu
    wyposażenia, usług, wymiany doświadczeń, wynagrodzenia personelu, opracowań, licencji,
    współpracy i komunikacji, z wyłączeniem kosztów niekwalifikowalnych określonych w
    przepisach.
    • Dla płatności ryczałtowych nie określa się.
    2) Zarządzanie LSR – płatność ryczałtowa, nie określa się.
  4. W przypadku:
    ➢ działalności gospodarczej – uzasadnienie ekonomiczne (uproszczony biznesplan),
    ➢ operacji dotyczących obiektów zabytkowych – zapewnienie, iż obiekt jest zabytkiem (np. wpisany do Rejestru zabytków lub ewidencji zabytków).
    ➢ operacji realizowanych w partnerstwie:
    – o udział co najmniej 2 podmiotów,
    – o realizacja wspólnego przedsięwzięcia,
    – o dokument potwierdzający wolę współpracy co najmniej 2 podmiotów,
    ➢ operacji realizowanych w ramach gospodarstw agroturystycznych:
    – o koncepcja wdrożenia systemów jakości wiejskiej bazy noclegowej oraz rozwoju usług czasu wolnego i gospodarki doświadczeń,
    – o przystąpienie do organizacji zrzeszającej kwaterodawców wiejskich nie później niż w dniu złożenia wniosku o płatność
    ➢ operacji realizowanych w ramach zagród edukacyjnych:
    – o koncepcja rozwoju usług czasu wolnego i gospodarki doświadczeń,
    – o przystąpienie do Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych prowadzonej przez CDR O/Kraków
    nie później niż w dniu złożenia wniosku o płatność.
  5. Dodatkowe warunki kwalifikowalności mogą zostać określone przez LGD na poziomie LSR.
  6. Beneficjent realizujący operacje w zakresie inwestycji w infrastrukturę lub inwestycji produkcyjnych zobowiązuje się do zapewnienia trwałości inwestycji.

Zgodnie z Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 zatwierdzonym przez KE w dniu 30 sierpnia 2022 r. alokacja dla LEADER’a w 2023-2027 określona została na poziomie 90% alokacji z perspektywy 2014-2020, Instytucja Zarządzająca zaproponowała gwarancje finansowania dla regionów realizujących wielofunduszowy RLKS. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego podjął decyzję o realizacji wielofunduszowych LSR w nowej perspektywie finansowej na terenie województwa świętokrzyskiego.

Witamy spowrotem!

Zaloguj się na swoje konto poniżej

Odzyskaj hasło

Wprowadź swoją nazwę użytkownika lub adres e-mail, aby zresetować hasło.

Dodaj nową listę odtwarzania